No 71 4 April 1945 FRONTNIEUWS. WESTFRONT. Binnenland. Tussen Zutphen en Hengelo hebben de Britten 2 brug- gehoofden over het Twentsch kanaal gevormd; ten Z. van dit kanaal zijn de Achterhoek en de Lijmere vrijwel geheel van vijanden gezuiverd. enz. enz. LUCHTFRONT. Mosquitos vielen gisternacht Berlijn en Maagdenburg aan. 750 vliegende forten deden gisteren een aanval op de werven van Kiel; Britsche zware bommenwerpers vielen militaire doelen bij Nordhausen aan. enz. enz. OOSTFRONT. In Oostenrijk is Wiener-Neustadt door de Russen veroverd. Vlgs Duitsche berichten staan de Russen in Baden, 18 km. ten Z. van Weenen. Ten Z.W. van Wiener-Neustadt werden eenige plaatsen veroverd, waaronder Neun- kirchen. In de buitenwijken van Bratislava wordt gevochten. enz. enz. VERRE OOSTEN. Het eiland Okinawa is door de Amer. doorsneden en het Japan- sche garnizoen in tweeën gesplitst. Tokio is voor de 2e maal in 2 dagen door superfortresses gebombardeerd. Amerikanen zijn geland op eilanden van de Zoeloe-archipel. DIVERSEN. Minister Stettinius heeft verklaard, dat Pres.Roosevelt zijn voor- stel intrekt om aan de Ver.Staten meer stemmen op de algemeene vergadering te San Francisco te geven. (Een critische noot op dit voorstel schreven wij reeds op Pag. 3 van dit nummer.) De Sovjet-Unie wil de Oekraïne en Wit-Rus- land als oprichtersnaties van de wereldorganisatie doen opnemen. Pres.Roose- velt gaat hiermede accoord, gezien de groote praestaties van beide deelen der Unie, bij den strijd tegen de Duitschers. Hij wijst er echter op, dat te Jalta niet werd afgesproken, dat zij te San Francisco vertegenwoordigd zou- den zijn. Sinds begin Maart zijn in het Westen 42.000 geall.krijgsgevange- nen bevrijd.- De "Osservatore Romano" (Vaticaan) schrijft in een artikel, dat Duitschland moet capituleeren met het oog op zijn toekomst. De verkla- ring, dat dit in strijd zou zijn met de Duitsche eer, houdt geen stand nu duizenden en duizenden onschuldige, ongewapende menschen opgeofferd worden. Dit is in strijd met de logisch, algemeene menschelijke en christelijke ge- dachte.- Mevrouw Churchil is in Moskou aangekomen om de Roode Kruis zieken- huizen te Leningrad, Stalingrad, op de Krim en in de Kaukasus in oogen- schouw te nemen, waarvan 2 door haar fonds zijn uitgerust. Zij werd ontvan- gen door Mevrouw Molotov. -o- -2- DE VERKEERSVLIEGTUIGEN VAN ZOO STRAKS. De namens onze regeering te Chicago ingediende lijst van luchtverkeerslij- nen, gaf een aantal trans-oceanische diensten te zien. Zulks was eveneens het geval met de door andere regeeringen ingediende aanvragen. Inderdaad, het luchtverkeer, dat bij het uitbreken van dezen oorlog hiermede reeds een begin had gemaakt, is thans definitief in het Intercontinentale stadium gekomen. M.a.w., wij gaan na dezen oorlog wereldluchtverkeer bedrijven en niet alleen wij, doch alle luchtverkeersmaatschappijen van beteekenis en daardoor zal het verkeersvliegtuig de hem door de pioniers reeds dertig en meer jaren geleden voorspelde plaats in het algemeene verkeer gaan innemen. Want het vliegtuig is van huis uit bestemd om te dienen als het vervoermid- del over de groote afstand en, hoewel het reeds op betrekkelijk kleine af- standen, zooals bijv. Amsterdam-Budapest veel voordeelen kan bieden, het komt pas goed tot zijn recht, indien het over zeer groote afstanden wordt ingezet, waar de tijdwinst niet in uren, doch in vele dagen, zoo niet weken kan worden uitgedrukt. Amsterdam-Batavia in 2 1/2 dag in plaats van 4 weken, Amsterdam-New York in 10 uren in plaats van 7 dagen. Amsterdam-Curacao in 1 1/2 dag in plaats van 14 dagen, enz., dit zijn voordeelen, welke niet zijn weg te cijferen, niet alleen voor de post, doch ook voor de passagiers! Wat voor vliegtuigen zullen op die lange trans-oceanische luchtlijnen wor- den gebruikt? De toenmalige Imperial Airways onderhield haar diensten op Zuid Afrika met viermotorige vliegbooten en voerde de proefvluchten over de Atlantischen Oceaan tusschen de Iersche kust en Newfoundland eveneens met machines van dit type uit. De lijn New York-Bermuda eilanden werd ge- vlogen met een groote vliegboot. Pan American Airways gebruikte voor haar luchtlijn San Francisco-Hongkong, dwars over den Stillen Oceaan, groote viermotorige Glenn Martin vliegbooten, later viermotorige Boeing "Clipper" vliegbooten. De proefvluchten naar Nieuw Zeeland worden met viermotorige Sikorsky vliegbooten gemaakt en de Engelschen onderhielden een dienst over de Tasman Zee eveneens met groote vliegbooten. Trouwens, Pan American Air- ways gebruikte voor haar diensten over de Caraibische Zee ook viermotorige vliegbooten en exploiteerde verscheidene lijnen langs de Zuid Amerikaan- sche en Midden Amerikaansche kusten met amphibie-vliegbooten. Toen deze groote Amerikaansche luchtverkeersmaatschappij in 1939 haar lijn over den Atlantische Oceaan ging exploiteeren, geschiedde zulks met viermotorige vliegbooten, welke een tusschenlanding maakten bij zoowel de Bermuda eilan- den als bij de Azoren. Air France dacht eveneens uitsluitend aan groote vliegbooten in verband met haar plannen voor een luchtdienst op New York en bestelde voor de dienst Dakar-Natal (Brazilië) ook vliegbooten met beperkte passagiersaccomodatie, na oorspronkelijk hier landvliegtuigen te hebben ge- bruikt. Immers, men vloog over het water en dùs was het watervliegtuig, in casu de vliegboot, het aangewezen type. Deze gedachtengang, hoe logisch ook voor den buitenstaander, is in werke- lijkheid niet juist. Een vliegboot, zelfs een machine voor 100 passagiers is niet zeewaardig en kan niet onder àlle omstandigheden op de volle zee neerstrijken, waarbij nog komt, dat de landingssnelheid van een dergelijke machine altijd nog om en nabij de 150 km/u bedraagt. Het zal iedereen wel duidelijk zijn, dat bij slecht weer, als op den Atlantische Oceaan de gol- ven een hoogte van 30 m. en meer kunnen hebben, een noodlanding met een dergelijke snelheid slechts catastrophaal kan verloopen. Inderdaad zijn de noodlandingen, welke met die groote vliegbooten op volle zee zijn gemaakt, zonder uitzondering slecht verloopen en in de meeste gevallen zijn de ma- chines daarbij met man en muis vergaan. Terwille van de veiligheid behoeft men dus geen watervliegtuig te gebruiken bij het vliegen over zee; in tegen- deel zelfs, want een modern landvliegtuig met intrekbaar onderstel zal met minder gevaar op ruw water kunnen neerstrijken, dan een vliegboot, waarvan de met steps uitgerustte bodem door een golf kan worden beschadigd en lek- geslagen.- Verder heeft men voor die vliegbooten geheel ijsvrije havens noodig om te kunnen landen en starten, terwijl deze havens goed beschermd moeten zijn door pieren, want men kan noch bij de landing, noch bij de start een al te krachtigen golfslag gebruiken. De romp van de vliegboot is voorzien van steps om het starten mogelijk te maken en deze steps bieden vrij veel weer- stand tijdens de vlucht. Ook moet de romp zeer zwaar worden uitgevoerd, -3- aangezien alle waterkrachten hier direct op werken. Dus, bij een gelijke laadcapaciteit een veel hooger eigen gewicht en veel meer weerstand dan bij een landvliegtuig, met als gevolg een grooter motorvermogen om gelijke prestaties te kunnen behalen.- Het landvliegtuig daarentegen kan een romp met een zoo gunstig mogelijke vorm krijgen, met dus geringe weerstand en, waar de op het vliegtuig wer- kende krachten tijdens de landing, start en het rollen over het terrein via een goed geveerd onderstel op de vleugel worden overgebracht, een zoo laag mogelijk gewicht. Het onderstel is intrekbaar en biedt tijdens de vlucht geen weerstand. Het landvliegtuig behoeft geen ijsvrije haven; het sneeuw- vrij houden der startbanen is betrekkelijk eenvoudig en het zal slechts bij hooge uitzondering noodig zijn om een uitwijkhaven aan te lopen in plaats van het officieële eindpunt. Door het geringere gewicht en de lagere weer- stand kan worden volstaan met een geringer motorvermogen en de exploitatie van een dergelijke machine is dan ook vrij wat goedkooper dan die van een watervliegtuig van gelijke capaciteit. Hierbij komt, dat, mede door de hoogere kruissnelheid, het vliegbereik der huidige landvliegtuigen zoo groot is, dat tusschenlandingen op het traject Europa-Batavia kunnen verval- len, terwijl op andere lijnen, zooals bijv. Amsterdam-Batavia, ze tot een minimum kunnen worden beperkt en slechts die, noodig voor het opnemen en uitlaten van passagiers, post en goederen, gehandhaafd behoeven te worden. Resumeerende kan dan ook worden gezegd, dat de voordeelen van het moderne landverkeersvliegtuig zooveel grooter zijn dan die van de vliegboot, dat dit laatste type voor de verkeersvliegerij, behalve in enkele zeer speciale gevallen, niet meer in aanmerking kan komen.- Wat de inrichting van deze verkeersvliegtuigen betreft; verwacht mag worden dat ze een z.g. drukkajuit zullen krijgen, d.w.z. een kajuit, waarin de druk tot een bepaalde hoogte constant blijft, meestal gelijk aan de lucht- druk, welke heerscht op ongeveer 2000 meter. Men kan met een op dergelijke manier uitgerust verkeersvliegtuig dus veel hooger dan normaal vliegen zon- der dat de passagiers hiervan eenige hinder ondervinden. Indertijd is er door de pers veel drukte gemaakt over deze "stratosfeervliegtuigen", een volkomen verkeerde benaming, want de stratosfeer ligt, op onze breedte, op ongeveer 12000 meter en zoo hoog komen die verkeersvliegtuigen niet, hoog- stens op 6000 meter. Dit is echter reeds hoog genoeg om in de meeste geval- len boven het slechte weer te zijn, terwijl, door de geringere luchtdicht- heid, het vliegtuig minder weerstand ondervindt en dus, bij gelijkblijvend motorvermogen, sneller zal kunnen vliegen dan op geringere hoogte, resp. even snel met geringer motorvermogen. Afgezien van deze voordeelen, de drukkajuit maakt het mogelijk om, zonder den passagiers eenige overlast te bezorgen, van hoogte te veranderen. Immers, waar de luchtdruk in die kajuit kunstmatig constant wordt gehouden, zullen de passagiers niets bemerken van eenig dalen of stijgen; in een "normale" kajuit moet dan altijd naarstig worden geslikt om de druk buiten en achter het trommelvlies te egaliseeren, wat voor een slapende passagier beteekent, dat hij moet worden gewekt, het- geen vooral 's nachts zeer vervelend kan zijn. De kajuit wordt natuurlijk bovendien zoo comfortabel mogelijk ingericht; doorloopende luchtverver- sching, klimaatregeling, indirecte verlichting behooren vanzelfsprekend tot de uitrusting, evenals een bar, een keuken, toiletten met douche, een pro- menadedek. Want het moderne intercontinentale verkeersvliegtuig zal groot zijn en minstens 50, zoo geen 100 passagiers kunnen vervoeren.- -o- In ons vorige nummer vermeldden wij, dat de Vereenigde Staten en de Sovjet- Unie tegenover het Britsche Rijk meervoudig stemrecht wenschen op de verga- dering te San Francisco. Wij vragen ons af, waarom alleen deze twee dit ver- langen, waarom alleen zij er recht op zouden hebben. Wij denken aan Frank- rijk, de vierde groote mogendheid ter conferentie, met zijn groot Aziatisch gebied. En wij denken aan Nederland, van het Nederlandsche Rijk en dus aan Nederlandsch Indië, dat door Dr.van Mook ter conferentie zal worden verte- genwoordigd. -o- -4- HET NIHILISME OF SLUIPWEGEN. In "Alles sal reg kom" lezen wij, dat uit Washington gemeld is, dat Duit- sche documenten voorhanden zijn, waarin richtlijnen zijn aangegeven om den Duitschen invloed in het buitenland te behouden en te vestigen door kartelvorming, overheveling van kapitaal (naar de neutrale staten), uit- zending van Duitsche technici (voor het ontwerpen en beproeven van nieuwe wapenen), vestiging van laboratoria en aankoop van fabrieken. Het bericht getuigt van de hardnekkigheid der nationaal-socialisten om hun wereldontwrichtende practijken, hoe dan ook, door te zetten. De ver- nietiging van Duitschland beteekent voor deze lieden allerminst het falen van hun nihilistische principes. Integendeel willen zij, deze ten koste van alles en langs allerlei wegen, ook de meest slinksche, doorzetten. Het zal niet eenvoudig zijn om dit te voorkomen, maar toch is zulks een onverbiddelijke noodzakelijkheid, wanneer wij willen vermijden, dat de rampspoed, welke wij reeds zoolang kennen, voortduurt. De enige wijze, waarop wij de nazi-plannen kunnen voorkomen, bestaat in het uitoefenen van een uitgebreide contrôle op het geheele Duitsche leven - economisch, politiek en cultureel - en dit niet slechts in de Duitsche landen, maar ook in die staten, waarin de Duitsche invloed al- tijd groot was, of waar zij invloed trachten te verwerven. Wij denken hierbij in de eerste plaats aan de Zuid-Amerikaansche repu- blieken, -waar sinds vele jaren een verbitterde strijd gevoerd wordt tusschen Duitschland eenerzijds en de Vereenigde Staten en ook Groot- Brittannië anderzijds. Contrôle op voornoemde Zuid Amerikaansche staten ligt natuurlijk het meest in de lijn van de Vereenigde Staten. Een dergelijke contrôle zal echter moeten worden uitgeoefend binnen het kader van de wereldorgani- satie, opdat niet "belangen" het beoogde doel misvormen, en om eveneens te voorkomen, dat de contrôle politieke afhankelijkheid der gecontrô- leerden met zich brengt. Er zal veel geprotesteerd worden en er is allerlei diplomatiek geharre- war te verwachten. Maar de wereldorganisatie beoogt de bescherming der wereldbelangen. Het teniet doen van den nationaal-socialistischen invloed is zulk een wereldbelang, want wanneer het nihilisme zegeviert, is de wereld verloren. -o- GEEF DEN VIJAND GEEN KANS. Wij beleven de laatste phase der bezetting. De verschrikking, welke ons jarenlang drukte, nadert haar einde. Alle teekenen wijzen er op. En nu staan wij voor de persoonlijke taak om onszelf tot het laatste in bedwang te houden; tot het signaal "Alles veilig" gegeven wordt. Wij staan voor de taak om geen minuut te vroeg onze houding te veran- deren. Herinnert Gij U nog den dollen Dinsdag ? Toen waren wij maanden te vroeg met ons vreugdebetoon. Sindsdien zijn duizenden omgekomen, hetzij vermoord, hetzij verhongerd. Den Doolaard waarschuwde nadrukkelijk voor voorbarig optreden, voor- barige reacties, "Een zwaluw maakt nog geen zomer", zeide hij, "en een tank beteekent nog niet de bevrijding". Mogelijkerwijze is de tank de voorpost van een verkenningspatrouille, die zich na gedane arbeid weer terugtrekt. Zoolang er vijanden zijn, zijn er geladen geweren en revolvers om U neer te schieten, en ieder onzer weet, dat de vijand heel snel is met schieten. Een menschenleven beteekent niets voor hem; ook het Uwe niet. Wees niet laf, naar evenmin onverstandig of lichtzinnig. Gij kunt belang- rijker werk voor Uw land doen, dan U vlak voor de bevrijding doelloos laten neerschieten. Zelfdiscipline, is thans zeker even noodig als voorheen. Tanden op elkaar. Geef den vijand geen kans! -o-
