Wij meenen er goed aan te doen den vierden jaargang van ons blad te
beginnen met een extra-nummer, niet zoozeer omdat een nieuwe jaargang aanvangt,
als wel omdat wij ernaar streven onzen lezers zooveel mogelijk inzicht te geven
in de werkelijke situatie en in het wezen en karakter van het alle cultuur
bedreigende totalitairisme.
Wie voor de vrijheid en de gerechtigheid op de bres staat, moet de vijanden
van vrijheid en gerechtigheid kennen, moet weten zoowel wie zij zijn, als wat
zij zijn.
Zonder deze wetenschap is geen werkelijke bestrijding mogelijk.
Het totalitairisme is een vergiftiging der geesten en slechts te bestrijden
met de wapenen van den geest.
1
26/27 Maart 1939.
"Een driewerf meineedige verrader" noemt Duff Cooper Hitler en het Britsche
Lagerhuis stemde hiermede in, hetgeen blijkt uit het feit, dat de speaker van
het Huis niet hamerde en ook niemand protesteerde.
Wij hebben altijd gezegd, dat Hitler handelt volgens het beginsel, dat
overeenkomsten gesloten worden met het doel het tegengestelde te bereiken van
wat er in wordt vastgesteld.
Alle regeeringen breken haar woord, als het gewenscht is; zij noemen dit dan
bittere noodzaak en of deze aanwezig is, bepalen zij zelf. Maar de niet-totalitairen
hebben de woordbreuk niet tot principe verheven; de totalitairen daarentegen wel;
deze laatsten gebruiken de principieele woordbreuk als strijdmiddel. Dit vloeit
vanzelf voort uit het nazisme, omdat dit een geperverteerdheid is.
Onder geperverteerdheid verstaan wij datgene, wat het tegengestelde schijnt
van wat het is.
Dat het nazisme een geperverteerdheid is, willen wij nader aantoonen.
Het nazisme is de "theorie", waarin de Duitsche "staat" wortelt. Maar het
nazisme is geen theorie.
Het liberalisme (politiek en economisch) is een theorie, want een wetenschappelijk
geheel; zijn grondleggers: Voltaire, Adam Smith, de Encyclopaedisten e.a.
waren belangrijke wetenschappelijke denkers op sociologisch gebied.
Hetzelfde geldt van het Marxisme, welks grondleggers: Marx en Engels
eveneens tot de groote wetenschapsmannen gerekend moeten worden.
Marx' visie op de samenleving is niet minder dan geniaal te noemen, al zijn wij
het in vele opzichten allerminst met hem eens, evenmin trouwens als met de
overige genoemde denkers.
Maar hun werk is daarom niet minder wetenschappelijk.
Het nazisme echter is heidensche onzin; omdat het uitgaat van het irrationeele,
de instincten, dus van het chaotische (het christendom gaat uit van de Logos,
de Rede) en omdat het gepraat over Ariërs, rassen, bloed- en bodemverbondenheid
enz. elk spoor van wetenschappelijkheid mist.
Het is dan ook erg genoeg, dat in de Nederlandsche pers termen als "niet-
ariër" als aanduiding voor bijv. Jood gebruikt worden, aangezien hierdoor het woord
"Ariër" gepropageerd wordt; er wordt al onzin genoeg geschreven;
dergelijke woorden dienen door toevoeging van het woord "zoogenaamd" of
door ze tusschen aanhalingsteekens te plaatsen als valsch te worden gequalificeerd.
Aangezien het nazisme heidensche onzin is, is het principieel onzedelijk; echter
moet het dan ook als practijk onzedelijk zijn en principieel met onzedelijke
middelen werken, wat het ook doet.
Daarom is het geperverteerdheid, want het werkt met de v o r m e n der zedelijke
middelen.
Nazistische eerewoorden, trouwbeloften, garantie van grenzen enz., zijn dus
woorden van eerloosheid, beloften van ontrouw, verzekeringen van
grensschendingen enz.
Dr. Brugman schreef in "Het Volk", dat het nazisme op wetenschappelijke wijze
de wetenschap vernietigt, onwetenschappelijkheid propageert.
Wij geven er de voorkeur aan te zeggen, dat het nazisme alles, ook de
wetenschap, perverteert. Het nazisme gebruikt alleen den wetenschappelijken vorm,
maar de inhoud is onzin en dus is de nazi-wetenschap geperverteerde
wetenschap.
En thans de nazistische "staat".
Een staat is een rechtsordening waarin en waardoor de leden der samenleving
tot vrijheid komen.
2
Het nazisme ontkent principieel de vrijheid der individuen en huldigt bovendien
den regel: recht is wat ons baat" een regel, welke het recht ontkent,
daarentegen de willekeur uitspreekt.
De Duitsche "staat" is slechts in schijn een staat, maar in werkelijkheid een
geperverteerdheid, Hitler is dan ook geen staatshoofd, zooals volkomen ten
onrechte ook in ons land gezegd wordt en het is een absurditeit, dat hier
menschen vervolgd worden wegens beleediging van het "staatshoofd" Hitler.
Hitler is aanvoerder der nazi's ; als zoodanig is zelfs zijn titel "Führer"
eigenlijk niet juist, want een aanvoerder is niet hetzelfde als een leider; en
als hij zich "Führer des Deutschen Volkes" noemt, is dit geheel onjuist.
De N.S.D.A.P. is een straf gedisciplineerde horde, maar niet een werkelijk
georganiseerde groep, omdat in een organisatie het principe der wederkeerigheid
heersch" zoowel tusschen de leiders (niet: aanvoerders) en de volgelingen als
tusschen de volgelingen onderling; en dit principe ontbreekt geheel in de
N.S.D.A.P., waarin blinde gehoorzaamheid geëischt wordt.
Aangezien het Duitsche volk in zijn meerderheid niet nazistisch is, is de titel
"Führer des Deutschen Volkes" een leugen. De meerderheid van het volk
wordt getyranniseerd (gekoloniseerd) door de nazihorde.
Het was dan ook principieel onmogelijk voor Chamberlain om door middel van
Hitler tot overeenstemming te komen tusschen het Duitsche en het Engelsche
volk.
Tusschen beiden staan de nazi's.
Eveneens is het principieel fout van de regeeringen, dat zij onderhandelen met
de z.g. naziregeering, welke geen regeering is, maar een geperverteerdheid.
De regeeringen dienen in te zien, dat zij - onderhandelende met de
naziregeering - te doen hebben met menschen, die een naar den chaos strevende
horde vertegenwoordigen; die dus in principe van geen enkele ordening willen
weten; dit niet kunnen willen, omdat zij innerlijk de chaos zijn.
Het eenige wat men kan doen is: vragen wat Hitler wenscht; daarbij in acht
nemende, dat hij telkens wanneer hij het woord ordening gebruikt, wanorde,
ordeverstoring bedoelt.
Aangezien Duitschland opgehouden heeft een staat te zijn, heeft het geen
grenzen meer; vandaar dat het land steeds verder uit zijn vroegere grenzen
vloeit.
In dit verband willen wij Hitlers titel: "Mehrer des Reiches", welke de Duitsche
bladen hem geven, nader beschouwen.
Aanvankelijk vermeerderde Hitler het grondbezit uit hoofde van het z.g.
volksche beginsel en voorzoverre hij zoo doende de dwaasheden van het verdrag
van Versailles ophief, was er iets voor te zeggen, al was de wijze waarop hij
zulks deed kenmerkend voor de geperverteerdheid van het nazisme.
Thans echter gaat hij verder.
Voorzooverre hij uit het "volksche" beginsel handelde, waren zijn daden niet
eigenlijk imperialistisch. Nu echter handelt hij uit het principe der Duitsche
Lebensraum en dus zegt men, is hij thans wel imperialistisch geworden.
Al is dit juist, toch moet men hierbij het onderscheid in het oog houden tusschen
bijv. het Engelsche en Nederlandsche imperialisme eenerzijds en het Duitsche
anderzijds.
De beide eerstgenoemde staten veroverden vreemde gebieden uit winstbejag ;
zij consolideerden den staat en exploiteerden de gekoloniseerden ter
vermeerdering van de welvaart van het eigen volk.
De nazi's echter koloniseeren om te beginnen het eigen volk en streven er
verder naar zooveel mogelijk andere volkeren te koloniseeren echter
3
vanzelfsprekend niet ter vermeerdering van de volkswelvaart, omdat
het nazisme het eigen volk verarmt, moet verarmen.
Het moet dit doen, omdat het een geperverteerdheid is en naar den chaos
streeft; welvaart vereischt organische ordening; hoe meer de samenleving een
organisme wordt, dus het voornoemde principe der wederkeerigheid
verwerkelijkt, des te grooter de welvaart.
Het vraagstuk van het socialisme is niet anders dan het vraagstuk van het
verwerkelijken van een democratisch organisme, waarbij wij onder democratie
verstaan niet het stelsel van q u a n t i t a t i e v e beslissingen
(meerderheidsheidsbesluiten) maar der z e d e l j k e beslissingen, dat zijn
die beslissingen welke de vrijheid der individuen, de gerechtigheid verwerkelijken.
Vrij is de mensch slechts voorzooverre hij zich niet laat beheerschen door zijn
zinlijkheid, dus niet streeft naar macht over anderen of over dingen, ten eigen
bate (machts- en bezitshonger).
Vrij is de mensch slechts voorzooverre hij streeft naar zedelijke
zelfverwezenlijking; voorzooverre hij zich laat leiden door zijn begeerten, is
hij onvrij, onzedelijk.
Wie rijk wil zijn, anderen wil uitbuiten, zijn zin wil hebben ten koste van
anderen, is onzedelijk.
Het nazisme is in strijd met de zedelijkheid en de vrijheid.
Het is daarom ook principieel in strijd met het welvaartprincipe.
Ook het kapitalisme kan geen volkswelvaart brengen, omdat en voorzooverre
het het beginsel der wederkeerigheid slechts gebrekkig toepast en de menschen
aan hun lot overlaat, de uitbuiting sanctioneert.
Het nazisme laat de menschen niet aan hun lot over; het bemoeit zich
onafgebroken ermede; maar het ontkent principieel het stelsel der wederkerigheid
en zoodoende is het lot der nazi-hoorigen zeer beklagenswaardig.
Voor de goede orde merken wij hierbij op, dat onder volkswelvaart niet slechts
economische welvaart verstaan moet worden, maar in de eerste plaats zedelijke
welvaart en wel het genot van het zedelijke goed der vrijheid, waardoor en
waaruit opbloeien kunsten, wetenschappen en dus ook economische welvaart
(wat niet identiek is met rijkdom) omdat alleen dan, wanneer het economisch
leven wetenschappelijk georganiseerd is vanuit het beginsel der
wederkeerigheid de samenleving ook economisch welvarend is.
Alle imperialisme is onzedelijk; maar terwijl het Nederlandsche en Engelsche
imperialisme voortvloeit uit winstbejag, vloeit het nazi-imperialisme voort uit
de innerlijke behoefte anderen te onderwerpen uit machtsbegeerte, uit lust om
de vrijheid te vernietigen.
Zoo is dan het nazisme ook te begrijpen als politiek sadisme.
Alles wat in de bladen alzoo berekend wordt omtrent de voor- en nadeelen,
welke voor de nazi's voortvloeien uit een of ander verovering, kan gelaten
worden voor wat het is: een rekensommetje.
Hoezeer Hitler het "rijk" vermeerdert, hij kan toch niet anders dan de welvaart
verminderen.
Mehrer des Reichs - Mehrer der Armut.
Den laatsten tijd spreekt men in Duitschland over imperium Germanicum, een
onzinnige benaming, want zooiets heeft nooit bestaan. Waarschijnlijk bedoelt
men daarmede het heilige roomsche rijk van Duitsche natie; dit rijk heeft
inderdaad bestaan, maar hing als los zand aan elkaar en te constateeren valt,
dat het huidige Duitschland steeds meer op een los samenhangend conglomeraat
gaat gelijken, meer naarmate het verder buiten zijn oorspronkelijke grenzen
vloeit. Hitler daarentegen beweert - en hij gelooft het ook zeker, want hij
begrijpt niets - dat hij het rijk tot een eenheid smeedt.
4
WANNEER EN WAARDOOR KOMT EEN VOLK TOT EENHEID ?
Het nazisme zegt, dat het volk door bloed- en bodemverbondenheid een
eenheid is en dat men het slechts besef van zijn "ras" behoeft bij te
brengen en daarbij te zuiveren van "rasvreemde" elementen om het van
deze eenheid bewust te maken.
Nu is het Duitsche volk geen ras; het is een variant van het blanke ras,
Maar ook als zoodanig is er nog geen eenheid, wat weinig toelichting behoeft,
wanneer wij herinneren aan de versplintering in staten en staatjes en aan de
tallooze oorlogen, welke het blanke ras onderling gevoerd heeft.
En wat de Germanen betreft - deze hebben nooit iets anders gedaan, dan
onderling vechten en krakeelen. Duitschland was van oudsher de verdeeldheid
zelve.
Evenmin als ras, is een volk een eenheid uitsluitend tengevolge van de
"bloed- en bodemverbondenheid" - een quasi-mystische term, welke beter
vervangen kan worden door vaderlandsliefde.
De natuurlijke werkelijkheid heeft den vorm der veelheid en dus die van het
gescheiden zijn, van de verdeeldheid; alleen in den geest wordt de eenheid
bereikt, d.w.z. naarmate een volk geestelijk op hooger niveau komt, komt het
meer tot eenheid.
Dit op hooger niveau komen is de ontwikkeling der cultuur.
En alleen cultureel komt een volk tot eenheid, meer naarmate alle leden meer
deel hebben aan de cultuur.
De eigen cultuur d.w.z. het nationale is het element, waarin de eenheid bereikt
wordt.
Nu wordt er tegenwoordig veel gepraat over nationaal en nationalisme, maar
dit is een formeel gedoe waaraan de cultureele inhoud ontbreekt.
Het N.J.V., de N.S.B. en dergl. zijn niet cultureel, integendeel.
Het N.J.V. is een chauvinistische beweging, welke beoogt de instincten der
jeugd te prikkelen, ze op te zweepen tot bereidheid om "voor het vaderland te
sterven", een vrij aftandsch ideaal, aangezien het vaderland tegenwoordig
alleen een middel is om de soldaten psychisch te binden, terwijl zij inmiddels
vechten voor een doelstelling welke het vaderland verre te buiten gaat.
Nazi's, fascisten en dergl. vechten voor de triomph van het irrationeele, hetwelk
zij verheerlijken als het hoogte menschelijke; de tegenstanders daarentegen
eischen de heerschappij van het rationeele; zij wenschen, dat de wereld denkend
zal geordend worden en al denken zij gebrekkig, zoodat zij van de ordening niet
veel terecht brengen, toch toonen zij daardoor een vermoeden te
hebben van de waarheid, n.l. dat de Rede ten troon dient te zitten.
Een gevolg van dit gebrekkig denken is verder, dat zij bereid zijn terwille van
hun opvatting over te gaan tot het irrationeele : totalen oorlog en militair
totalitairisme.
Nu moet men niet zeggen, dat Hitler daarvan de oorzaak is; Hitler is evenzeer
een gevolg van de onwil der anderen om het irrationeele middel - oorlog -
prijs te geven. Alle ontwapenings-conferenties zijn volkomen mislukt toen
Duitschland ontwapend was.
Hitler verheerlijkt principieel het irrationeele; hij steunt niet op een geestelijke
elite, maar op het geestelijk crapule, zooals hij in "Mein Kampf" duidelijk zegt
te willen.
Zijn "revolutie" heeft dan ook in werkelijkheid de samenleving ondersteboven
gekeerd in dien zin, dat het intellect en de kunstenaars onder kwamen te liggen
en daar vermorzeld worden, het nationale vermoord is.
Wie den oorlog wil, wil hem dit kunststukje nadoen, want dit is voorwaarde om
den totalen oorlog te kunnen voeren.
5
In ons land streeft het N.J.V. er naar om de jeugd hiertoe rijp te maken en het
staat in zijn streven niet alleen.
De N.S.B. is een imitatie van Duitsche cultuurvijandigheid en dus in dubbel
opzicht antinationaal ; zij dient dan ook uit den staat geweerd te worden,
omdat zij den staat wil vernietigen.
Onze huidige regeering echter is niet van totalitaire smetten vrij, zij het dan
Dat haar totalitairisme ligt op kerkelijk gebied ; maar het kerkelijke is in
ons land al te zeer versmolten met het politieke.
De mate waarin de leden der samenleving deel hebben aan de cultuur van
hun land, bepaalt de mate van eenheidsbesef ; maar wie begrijpt, blijft niet
staan bij de eigen cultuur, maar begrijpt deze als moment van het geheel : de
cultuur der menschheid.
Vaderlandsliefde is nog niet veel zaaks, want zij is instinctief, wortelt in het
natuurlijke en is dus in den grond der zaak agressief en derhalve op
verdeeldheid gericht, op agressieve afweer van het vreemde.
Een gevoelsmatige natuurlijke binding is van het een op het ander over te
dragen, waarbij dan het ander verkozen wordt boven het een, zooals een mensch
zijn verliefdheid kan overdragen ; vandaar dat kinderen van immigranten hun
nieuwe vaderland, waar zij geboren zijn, maar waarmede zij geen "bloed- en
bodemgebondenheid" hebben, liever hebben dan het oude.
De z.g. vaderlandsliefde van talrijke in het buitenland vertoevende Duitschers
is niet anders dan partijkiezen voor de pincipieele verheerlijkers van het
irrationalisme ; nazisme en fascisme zijn bij uitstek geschikt voor lakeien,
die last hebben van grootheidswaan (een lakeienkwaal) en vrijwel geen hersens
bezitten (een kwaal, die niet tot de lakeien beperkt is). Het rasinstinct kan
een volk nooit verder brengen dan tot horde-eenheid, de natuurlijke "eenheid",
welke geen eenheid is, maar versplintering.
Aangezien Hitler de Duitsche cultuur vernietigd heeft, heeft hij de eenheid van
het Duitsche volk vernietigd en dus ook den Duitschen staat, want de staat
behoort tot de spheer der cultuur. Zoodoende roept hij in centraal-Europa
den chaos op en streeft ernaar dezen in geheel Europa te verwerkelijken -
maar hij weet het niet.
HET OPNEMEN VAN VREEMDE VOLKSGROEPEN IN HET RIJK.
De verovering van Tjecho-Slovakije was een verzaking van het
"rassenbeginsel" en is daarom te beschouwen als het begin van het einde van
Hitler-Duitschland.
Dit vereischt toelichting.
Hitler heeft altijd verkondigd, dat hij alle Duitschers in één verband wilde
vereenigen. Door er thans vreemdelingen in op te nemen vernietigt hij zelf de
eenheid, welke hij zegt na te steven en die overigens slechts formeel was.
Dat hij door ijzeren tucht, concentratiekampen, spionnage en intimidatie het
Duitsche volk in toom houdt en ook die vreemdelingen, wier land hij inpalmt,
wil nog niet zeggen, dat er een eenheid is of ontstaat. Integendeel : al die
6
maatregelen zijn het bewijs ervoor, dat hij alles moet doen om het volk bijeen
te houden.
Een vrij volk heeft al dergelijke maatregelen niet noodig. Hoe meer de
vrijheid beperkt wordt, des te minder de eenheid ; in Hitler-Duitschland is de
cultuur en dus de vrijheid principieel afgeschaft, vandaar de barbaarsche
middelen ; in ons land is zulks niet het geval, maar de toenemende dwangmaatregelen
tegen andersdenkenden bewijzen, dat ook ten onzent de eenheid zwakker wordt. De
smalle basis van de huidige regeering in ons land en het feit, dat uiterst
onverdraagzame politieke partijen het heft in handen hebben, is in dit opzicht
van belang.
De nazistische eenheid is de schijn-eenheid van het ras ; zelfs deze vernietigt
Hitler thans door zijn nieuwe politiek, waardoor hij bovendien de
explosiemogelijkheden binnen het rijk grooter maakt doordat de overwonnen volkeren
den Duitschers vijandig gezind zijn en hij dus de vijanden binnen het
uiteenvallende rijk haalt.
DE ONDERMIJNING VAN HET MOREEL DER DUITSCHERS.
De wijze waarop de nazi's de orde handhaven en waarop zij te keer gaan
tegen de zwakken (zooals de Joden) vereischt een hordementaliteit, welke zich
kenmerkt als lafheid.
Welke moed is ervoor noodig om een kleine groep Joden systematisch uit te
plunderen en te mishandelen, wanneer dit geschiedt door sterk bewapende
benden?
Welke werkelijke man leent zich daartoe ; en welke werkelijke vrouw walgt
niet van de creaturen, die zooiets doen ?
In Duitschland echter zijn er duizenden, die dit werk gaarne verrichten : nazi's.
En niet alleen t.a.v. de Joden.
Terwijl eenerzijds het volk voortdurend bang en murw gemaakt wordt,
gedwongen wordt om verraad te plegen en sympathie te huichelen, zoeken
anderzijds moorddadige benden lafaards naar gelegenheden om hun moordinstincten
af te reageeren. Zij worden niet opgevoed tot mensch ; integendeel :
zij worden gebruikt om het zelfrespect en alle fierheid in hun "volksgenooten"
te breken.
En als nieuw gebied bezet is, stroomt achter de troepen onmiddellijk de
Gestapo het veroverde gebied binnen om hetzelfde ideaal te verwezenlijken als
van nazi-Duitschland : laffe wraakzucht koelen en lafaards kweeken.
Zoo wordt het volk ontwricht en geraakt het moreel in staat van ontbinding,
evenals het in politiek, economisch en cultureel opzicht in staat van ontbinding
is.
In dezen tijd, waarin de menigte allerwegen neiging vertoont om terug te
vallen op haar instincten, werkt het Duitsche voorbeeld en de propaganda voor
het Duitsche nazisme, welke in alle landen door de inheemsche nazi's gevoerd
wordt, funest.
Toch moet men het nazisme niet zien als een specifiek Duitsch verschijnsel.
Het is in aanleg in alle landen aanwezig en wel als
7
HET MODERNE MILITAIRISME.
Dit bereidt den totalen oorlog voor d.w.z. den oorlog tegen het geheele als
vijand bestempelde volk, burgers zoowel als militairen ; het valt niet slechts
troepen en vestingen aan, maar ook open plaatsen, omdat alles als militair
object beschouwd wordt en het middel der terrorisatie een der meest
geliefkoosde is sinds den oorlog van 1914. De terreur is in de mode ; reeds
in den oorlog paste men dit middel toe - zij het nog spaarzaam ; maar in de
oorlogen in Abesynië, Spanje en China is het op grooten schaal toegepast
en men kan er van verzekerd zijn, dat het bij elk gewapend conflict onmiddellijk
in werking zal treden.
Ook het militairisme ontkomt niet aan het opzij schuiven van alle spelregels,
aan het barbaarscher worden der samenleving. Reeds in den wereldoorlog
schoot men de krijgsgevangenen bij duizenden dood en eveneens de
gewonden, als dit "noodig" geoordeeld werd.
Dit is vanzelfsprekend, omdat in den modernen oorlog elk spoor van
menschelijke waardigheid in den soldaat moet worden uitgeroeid, en hij
gebroken moet worden door discipline, dril en angst. Het moderne militairisme
werkt met leugen, laster, terreur, met de meest infame middelen, dus juist
met die, waardoor ook het nazisme zich kenmerkt.
Duitschland was voor 1914 het best voorbereid op den oorlog ; ook thans
bereidt het zich voor en wel op den modernen oorlog.
Deze voorbereiding is het nazisme.
Ook de aan het nazisme inhaerente lafheid doet mede in het moderne
militairisme.
Men kan toch kwalijk Vittorio Mussolini en zijn collega's helden noemen,
omdat zij Abessijnsche dorpen vanuit hun vliegtuigen met brandbommen en
mosterdgas hebben overstrooid.
En men zal toch evenmin den Nederlandschen of onverschillig welken
vliegenier een held kunnen noemen, die in een open stad babies in een wieg
vermoordt, zooals het reeds gebeurt.
"Ridderorden" voor dergelijke onridderlijkheid verleend, veranderen hieraan
niets.
De Duitscher doet nu eenmaal alles grondig ; zoo is ook het nazisme te
begrijpen als de grondige voorbereiding voor den modernen oorlog. Wie het
nazisme bestrijdt, moet dus ook het militairisme bestrijden
.
Zeker is er verschil tusschen den soldaat in den oorlog en den nazi; deze
laatste weet zich veilig als hij moordt ; hij doet het immers op aanwijzing
en onder bescherming der overheid, die bovendien alleen maar weerlooze slachtoffers
aanwijst.
Dit laatste doet het nazisme trouwens ook internationaal. Het tracht het kleine
volk, dat als slachtoffer is uitgekozen, van binnen uit te corrumpeeren, zoodat
het zijn moreele weerstandskracht verliest ; daarna werpt het nazisme zich met
overmacht van wapenen op den ontredderden tegenstander en spreekt daarbij luide
van heldenmoed. De nazi's schuwen het gevaar en vermijden het.
8
Anders is het met den soldaat ; deze kan het gevaar niet ontloopen ; maar dit
neemt niet weg, dat het element lafheid in het moderne militairisme een
grooten rol speelt.
De verwoesting van Guernica door Duitsche vliegtuigen was een daad van
lafheid, een daad - niet slechts van het Duitsche - maar van het moderne
militairisme. En deze daad staat niet alleen en is een symptoom.
CONCLUSIE.
Het nazisme perverteert de samenleving, handhaaft alleen vormen, welke niet
anders zijn dan leege schijn.
Door het vervloeiingsproces waaraan Duitschland is onderworpen, leidt het
ertoe dat vreemde volkeren in het Duitsche worden opgenomen, zoodat het
Duitsche element verwaterd wordt.
Dit vervloeiingsproces verloopt langs den weg van den minsten weerstand, daar
de geperverteerdheid van het nazisme met zich brengt, dat het slechts den
schijn van de moed vertoont, maar werkelijken moed mist. Het is daarom ook
vanzelfsprekend, dat het als vorm voor zijn geweldpleging gebruikt den vorm
der vrije rechtshandeling, voortvloeiende uit het zelfbeschikkingsrecht - dat
het dit recht dus perverteert.
Dit alles kan het slechts doen tegenover staten, die innerlijk verdeeld zijn
En dus zwak. Wanneer het terrein rondom Duitschland is afgegraasd zal Hitler
komen te staan tegenover de groote mogendheden, zooals thans met Mussolini
reeds het geval is.
Zijn angst voor de groote mogendheden geeft Hitler den vorm van
vredelievendheid, maar hieraan gelooft langzamerhand niemand meer, zelfs
niet Chamberlain.
Mocht het tot een oorlog komen tusschen de grooten, dan zal dus datgene
gebeuren, wat Hitler niet wil, want hij wil geen echten oorlog - uit angst.
Hij wil slechts dien oorlog, waarin niet geschoten wordt.
De angst leidt ertoe, dat de dictatoren steeds meer wapenen willen ; zij
Zijn bang voor het wapengeweld der groote tegenstanders.
Mussolini's parool : "Meer kanonnen, meer schepen, meer vliegtuigen, ook al
zou met heel het burgerlijk leven schoon schip gemaakt moeten worden"
spreekt in dit opzicht voor zichzelf, maar bevestigt tevens wat we schreven
over den innerlijken drang van het fascisme en nazisme tot vernietiging der
welvaart : alle cultuur wordt vernietigd en het volksvermogen omgezet in
wapentuig.
Ook de democratieën zijn bang, maar om andere redenen. Hoofdzaak voor
dezen is geldverdienen en bezitshandhaving. Het machtstreven in de
democratische staten is geabstraheerd tot streven naar geldmacht ; in de
totalitaire landen is het rechtlijnig gericht op physieke geweldpleging.
De angst der democratieën is daarom in hoofdzaak angst voor de verliezen
aan rijkdom, welke een oorlog met zich brengt, terwijl de angst aan het
fascisme en nazisme inhaerent is.
Aangezien de democratieën zich slechts secundair bekommeren om recht,
primair om belangen, hebben zij er vrede mede, dat Hitler het recht schendt,
9
mits hij hun belangen maar niet noemenswaardig aantast. Vandaar dat wij na
de Septembercrisis schreven, dat Hitler een vrijbrief had gekregen van Chamberlain
om in den nieuwen Balkan (tusschen den Rijn en Rusland) te doen wat hem
beliefde.
Chamberlains verontwaardiging over Hitlers woordbreuk is dan ook uitsluitend
gevolg van het feit, dat hij nu vreest, dat Hitler-Duitschland ook over den Rijn
zal vervloeien : gevaar voor Engelsche belangen. Engeland wil, dat Hitler zijn
woord zal houden t.a.v. het Westen ; thans begint het zeer specifieke karakter
van Hitlers eerewoord zelfs tot de Engelsche regeerders door te dringen.
De bewapeningswedloop beteekent, dat het ontbindingsproces, hetwelk in
Duitschland in vollen gang is, zich meer en meer uitbreidt over geheel Europa.
Europa heeft Duitschland en Italië niet buitengesloten, kan dat niet,
omdat het zaken wil doen en geld verdienen, waarbij de democratieën de
foutieve veronderstelling maken, dat de anderen dat ook willen, dat het ook
den anderen ten doen is om geldverdienen.
Zoodoende echter halen de democratieën de ontbinding binnen eigen huis,
moeten zij meer en meer hun volkeren dienstbaar maken aan het groote doel :
gereed te zijn om den modernen oorlog te voeren - de vrijheid op te heffen
teneinde het heilige bezit te verdedigen, dat zij zoo mateloos wisten te
vermeerderen bij de vredesverdragen, toen de overwinnaars de overwonnenen
uitschudden en wurgden.
De bewapeningswedloop is niet eerst sinds de laatste jaren aan den gang.
Aanvankelijk trachtten de overwinnaars dezen wedloop op een koopje te winnen
door de overwonnenen te gelasten zich niet te bewapenen ; maar hun practijken
leverden ons : Hitler, crisis, werkloosheid, verarming, haat en verbittering
en tenslotte een verandering in den wedloop, waardoor deze tot krankzinnigheid
is opgevoerd; verder leverden zij ons een Duitschland in staat van ontbinding
en daarmede het overige Europa in denzelfden staat, zij het in minder
vergevorderd stadium.
Duitschland vervloeit buiten zijn grenzen ; dit proces beheerscht noch Hitler,
noch iemand anders ; gevolg is, dat Duitschland voortdurend met oorlog dreigt
om zich heen, welke dreiging allerwege in oorlog kan omslaan.
En verder beteekent het, dat het rijk begint ineen te storten, dat de thans
latente burgeroorlog realiteit zal worden, want onbetwistbaar is, dat Duitschland
ondanks alles is het land der dichters en denkers, dat dit zijn diepste wezen is
en dat het in den grond niet nazistisch is, zoodat Hitler zelf de ontkenning
van het nazisme oproept, moet oproepen.
Alles brengt zijn eigen negatie aan zich mede, ook de zinlooze verheerlijking
van geweld en lafheid.
Als nazisme, fascisme en totale oorlog is het geweld op den spits gedreven,
het geweld, dat Europa altijd gebruikt heeft om de macht te vestigen tegen alle
recht en menschelijkheid in. Oorlog en burgeroorlog waren rond door Europa
- ontbinding en verarming : het bankroet van het geweldsprincipe in Europa
en de mogelijkheid eener nieuwe cultuur, die zal blijken te zijn de oude -
die van het humanisme, van de liefdevolle redelijkheid.
10
STUDIEKRING VOOR WIJSBEGEERTE.
Stichting tot bevordering van het wijsgeerig denken.
Amsterdam-W.,
Geuzenstraat 34.
L.S.
Het doel der Stichting is de bevordering van het wijsgeerig denken onder hen,
die geen wetenschappelijke opleiding genoten hebben.
Teneinde dit doel te bereiken organiseert zij cursussen zoowel over
wijsbegeerte, als over kunst en letteren, terwijl tevens van tijd tot tijd
afzonderlijke lezingen gehouden worden, waar ook niet-donateurs toegang hebben.
De cursussen zijn in principe slechts toegankelijk voor donateurs.
Cursussen zoowel als afzonderlijke lezingen zijn strikt wetenschappelijk, maar
tevens begrijpelijk voor ieder, die zich de noodzakelijke denkinspanning
getroosten wil.
Zoodoende beoogt de Stichting een kern te vormen voor hen, die in deze
verwarde tijden die volstrekte zekerheid willen verwerven, welke slechts de Rede
geven kan.
Donateurs betalen per jaar minimaal fl 3. -, waarvoor zij tevens het maandblad
"Cultuur" kosteloos ontvangen.
Voor alle inlichtingen wende men zich tot het secretariaat.
"CULTUUR".
Maandblad onder redactie van Mr. Drs. A. Börger (3e jaargang)
staat in dienst van den strijd voor de vrijheid, boven elke politieke richting uit.
Het veroordeelt elk streven om eenige aileenzaligmakende leer aan
andersdenkenden op te dwingen.
Het veroordeelt elke geestelijke en lichamelijke uitbuiting.
Het verstaat onder gewetensvrijheid niet slechts geloofsvrijheid maar ook
vrijheid van het denken.
Het beoogt het verantwoordelijkheidsbesef aan te kweeken, door zelfstandig
denken en zelfstandig oordeelen te bevorderen.
Het verschijnt slechts eenmaal per maand en hoewel de quantiteit dus beperkt
is en weinig tijd opeischt, schenkt de inhoud een groote gedachtenrijkdom.
De abonnemensprijs is laag en bedraagt slechts fl 1.80 p. jaar.
Vaste rubrieken zijn :
Wereldgebeuren; Ideeën van A. Börger; Op- en aanmerkingen; Wegwijzer in de
litteratuur (boekbesprekingen), alsmede 'n lijst van de belangrijkste boeken
in de voorafgaande maand verschenen.
Afwisselend : Psychologische brieven. Beschouwingen over kunst. Belangrijke
cultureele vraagstukken.
Abonneert U op "Cultuur". Proefnummers gratis en franco op aanvrage.
Administratie, Nes 53, Amsterdam-Centrum.
Postgiro 247718.
11
- - -
Maandblad voor Politiek, Psychologie, Philosophie ORGAAN VAN DEN STUDIEKRING VOOR WIJSBEGEERTE UITG. W. L. SALM & Co. AMSTERDAM Redactie: Mr.Drs.A.Börger, Geuzenstraat 34 Amsterdam Giro rekeningen van den Studiekring: Gem.-giro S8600 - Postgiro 42603 Giro rekening van W.L.Salm &Co: Postgiro 247718 Abonn. fl.1.80 p.j. fl.0.90 p.halfj. Losse nummers. 15 cent
